Wielkie dynastie Europy

„Cokolwiek byśmy o tym sądzili, to zanim powstała nowoczesna demokracja i społeczeństwo masowe – historia należała do monarchów, bożych pomazańców. Dzieje polityczne splatały się ściśle z interesami dynastycznymi. Okrągła rocznica zjazdu wiedeńskiego jest dobrą okazją, by opowiedzieć o wielkich dynastiach w dziejach Europy. Przedstawiamy je w kolejności, w jakiej pojawiały się na dużej scenie historycznej. Jest to z reguły objęcie władzy królewskiej lub książęcej na ważnym obszarze. Przykładem niech będą Piastowie – dziedzicznymi królami było tylko dwóch ostatnich, ich antenaci z rzadka wkładali korony, nikt jednak nie ma wątpliwości, że historię Polski i samej dynastii pisze się od księcia Mieszka, od połowy X w. Taki układ pozwala śledzić zmiany ustrojowe i polityczne w dziejach Europy, przechodzić z epoki do epoki. To wydanie „Pomocnika Historycznego” ma trochę inny charakter, jest bliższe leksykonowi. Nie zmienia to faktu, że autorzy artykułów umiejętnie wpletli w opisy wielkiej historii sceny rodzajowe z życia głów koronowanych; pokazali, że w czasach, gdy polityka zagraniczna była polityką dynastyczną, losy kontynentu miały swoje alkowiane światłocienia; że na utrzymaniu dworów byli artyści i naukowcy, że na dzieje rodzin panujących składały się heroiczne czyny, ale też zdrady i zabójstwa, że poczucie misji ścigało się z małostkowością itd. Życzymy królewskiej lektury.