Wiedza i Życie 8/2024
W lipcowym numerze piszemy o tym, jak ważna jest produkowana przez mikroorganizmy glebowe geosmina. O pachnących dla nas przyjemnie zwierzętach (np. woń cytryny, mięty czy świeżo pieczonego chleba). O tym, co naukowcy wiedzą już o długowieczności. Przypatrujemy się również wątrobie, bo coraz częściej ludzie borykają się z jej stłuszczeniem. Jakie są tego przyczyny? Do tego dorzucamy garść nowinek z kosmosu.
Warto zwrócić uwagę na zapach ziemi pojawiający się krótko po deszczu. Odpowiada za niego geosmina, którą produkują sinice i promieniowce. Dzięki tej substancji słonie potrafią zlokalizować wodę nawet z wielu kilometrów. Dla muszki owocowej geosmina to zapach ostrzegawczy. Doskonale ją wyczuwają królowe mrówki ognistej. Zakładają one gniazda w glebie bogatej w promieniowce, bo mikroorganizmy te produkują substancje zwalczające chorobotwórcze grzyby u mrówek. Geosmina jest np. bardzo silnym atraktantem dla komara egipskiego, który składa jaja w wilgotnej ziemi. Więcej na ten temat piszemy na s. 34.
Będąc nad morzem, pomyślmy, że pod dnem mogą skrywać się zasoby wody słodkiej, którą ludzie zamierzają pozyskiwać. Czy złoża te uratują kiedyś świat przed suszą? Jak je znaleźć (s. 46)? A jeśli zobaczymy gdzieś nad morzem latarnię morską, to może przyda się porcja wiedzy o takich obiektach (s. 26). W starożytności ognie rozpalane każdej nocy na szczytach wskazywały drogę do portów. Taki był początek latarń morskich. Dziś jest ich na Ziemi ponad 20 tys.
Chrząszcze wplotły się w naszą kulturę. Od nich pochodzi nazwa zespołu The Beatles. Majka otruła niejednego gorliwego kochanka. Biedronka była naszym łącznikiem z niebem. Jelonek miał moc talizmanu. A za zabicie skarabeusza groziła kara śmierci. Więcej na s. 60.
