Świat Nauki 5/2024

Głównym tematem majowego numeru jest sztuczna inteligencja. Zainteresowanie SI znacznie wzrosło po pojawieniu się dużych modeli językowych (large language model, LLM), a wybuchło po udostępnieniu przez OpenAI opartego na LLM chatbota ChatGPT - po pięciu dniach korzystało z niego już milion użytkowników, po dwóch miesiącach 100 mln. To niewątpliwie fantastyczne narzędzie, ale, podobnie jak cała SI, niewolne od wad i niosące zagrożenia.

O tym, jak może być pożyteczna, świadczą obiecujące próby odczytania zwęglonych zwojów papirusów z Herkulanum (s. 36). Następny tekst (s. 45) dotyczy związku pomiędzy udoskonalaniem SI i odkrywaniem natury ludzkiej inteligencji, dużo bardziej złożonej, niż kiedyś sądzono. O zagrożeniach stwarzanych przez SI, a dokładnie przez niewłaściwe jej użycie, przeczytamy z kolei w artykule „Na skróty do Boga” (s. 51) - oparte na LLM i wytrenowane na tekstach religijnych chatboty prowadzą często na manowce. Ostatni tekst raportu odnosi się do kwestii bardziej praktycznych, a mianowicie do przeprowadzania dowodów matematycznych, w czym SI wykazuje się nie tylko dużą sprawnością, ale nawet kreatywnością (s. 54).

Polecamy również inne artykuły w numerze, w tym o skuteczności leków, a konkretnie o badaniach tej skuteczności (s. 56). Bardzo ciekawe zagadnienia porusza także autor tekstu „Czy wszystkie gatunki powinniśmy ratować?” (s. 62). Zapewne niejednokrotnie zastanawiali się Państwo nad tą kwestią - warto przeczytać, jak z takimi problemami radzą sobie (lub nie) inne kraje.

Miłośników astronomii zachęcamy do przeczytaniu artykułów o nietypowym brązowym karle (s. 27) i sprowadzaniu na Ziemię kosmicznych próbek (s. 78).